Umowa przeniesienia autorskich praw majątkowych [PL/EN]

Umowa o przeniesienie praw autorskich

Umowy na wykonanie jakiegoś programu komputerowego, systemu lub aplikacji najczęściej zawierają postanowienia dotyczące własności intelektualnej, np. przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworów w rozumieniu ustawy o prawie autorskim i prawach pokrewnych. Jednak realizacja projektów IT niekiedy rozpoczynana jest bez podpisania oficjalnej umowy.

Zgodnie z ustawą aby przeniesienie autorskich praw majątkowych było skuteczne musi być dokonane na piśmie. Wobec tego często dochodzi do sytuacji gdy już po realizacji przedmiotu umowy strony postanawiają podpisać dokument potwierdzający przeniesienie autorskich praw majątkowych do wykonanych już utworów.

Co powinno znaleźć się w modelowej umowie przeniesienia autorskich praw majątkowych?

Przy tworzeniu takiego rodzaju kontraktu nie można zapomnieć o:

1. opisaniu utworów, w stosunku do których dochodzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych,
2. oświadczeniu wykonawcy, że jest autorem utworów,
3. określeniu momentu przeniesienia autorskich praw majątkowych,
4. określeniu pól eksploatacji, w zakresie których dochodzi do przeniesienia autorskich praw majątkowych,
5. postanowieniu dotyczącym oprogramowania open source,
6. postanowieniu dotyczącym roszczeń osób trzecich,
7. postanowieniu o wynagrodzeniu.

Opis utworów w umowie o przeniesienie praw autorskich

Aby wiedzieć do jakich utworów autorskie prawa majątkowe na inną osobę lub podmiot będą przenoszone należy najpierw te utwory w jakiś sposób oznaczyć. Jeśli ma to być jeden utwór nie ma przeszkód aby opisać go bezpośrednio w umowie. Jeśli jednak utworów jest więcej lub jest to jeden utwór o skomplikowanej specyfikacji (jak np. program komputerowy, aplikacja, system) warto stworzyć oddzielny załącznik. Dzięki temu umowa będzie bardziej przejrzysta. 

Oświadczenie wykonawcy o autorstwie utworu

Standardowym postanowieniem w umowie przeniesienia autorskich praw majątkowych jest oświadczenie wykonawcy o tym, że to on jest autorem utworów, do których prawa przekazuje. Jest to zabezpieczenie zamawiającego na wypadek roszczeń osób trzecich i rodzi odpowiedzialność po stronie wykonawcy na wypadek gdyby jego oświadczenie okazało się nieprawdziwe.

Moment przeniesienia autorskich praw majątkowych

Istotnym postanowieniem w umowie przeniesienia autorskich praw majątkowych jest określenie momentu tego przeniesienia. W zależności od tego czy jesteśmy wykonawcą czy też zamawiającym powinno nam zależeć na różnym określeniu tego momentu – takim aby był dla nas korzystny. Np. jako wykonawca warto zwrócić uwagę aby momentem przeniesienia był moment zapłaty wynagrodzenia a nie moment przekazania czy też stworzenia utworu.

Pola eksploatacji w umowie o przeniesienie praw autorskich

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych umowa przeniesienia autorskich praw majątkowych powinna wskazywać na jakich polach eksploatacji przenosi się te prawa na inny podmiot. Nie wystarczy wskazać, że np. przenosi się prawa na “wszystkich możliwych polach eksploatacji”. Trzeba je wyraźnie wymienić w umowie. Przykładem takiego pola może być trwałe lub czasowe zwielokrotnianie programu komputerowego lub też rozpowszechnianie programu komputerowego.

Oprogramowanie open source

W projektach IT bardzo popularne jest korzystanie z oprogramowania udostępnionego na podstawie tzw. otwartych licencji (open source). Dzięki temu można znacząco skrócić czas pracy ale także skorzystać ze sprawdzonych i niezawodnych rozwiązań. Jeśli ma to miejsce w przypadku Twojego projektu, należy opisać to w umowie przeniesienia autorskich praw majątkowych do utworu. Przykładem zobowiązania wykonawcy w ramach takiego postanowienia może być gwarancja wykonawcy, że warunki licencyjne korzystania z oprogramowania typu open source nie będą ograniczały uprawnień zamawiającego do korzystania z całości tworzonego oprogramowania.

Roszczenia osób trzecich

Umowy przeniesienia autorskich praw majątkowych często zawierają także zobowiązania wykonawcy do konkretnego działania w przypadku gdy jakaś osoba trzecia zgłosi roszczenie do zrealizowanego przez wykonawcę utworu lub jego części. Działania te mają zminimalizować lub wręcz wyłączyć odpowiedzialność zamawiającego z tytułu takich roszczeń.

Wynagrodzenie za przeniesienie autorskich praw majątkowych

Zgodnie z ustawą o prawie autorskim i prawach pokrewnych jeżeli z umowy nie wynika, że przeniesienie autorskich praw majątkowych nastąpiło nieodpłatnie, twórcy przysługuje prawo do wynagrodzenia. Dlatego też warto wskazać czy przeniesienie odbywa się w ramach dotychczas wypłaconego wynagrodzenia czy też za dodatkowym wynagrodzeniem.