Umowa o zakazie konkurencji [PL/EN]

Umowa o zakazie konkurencji wzór

Rynek IT i nowych technologii jest bardzo konkurencyjnym rynkiem. Nie można się więc dziwić, że firmy próbują z jednej strony chronić swoją tajemnicę przedsiębiorstwa a z drugiej próbują ograniczać możliwość pracy swoim obecnym pracownikom na rzecz podmiotów, które prowadzą lub mogą prowadzić działalność konkurencyjną względem nich. Jednym z narzędzi do zapewnienia takiej ochrony jest umowa o zakazie konkurencji

Co powinno znaleźć się w modelowej umowie o zakazie konkurencji? Przy tworzeniu takiego rodzaju kontraktu nie można zapomnieć o:

1. Zdefiniowaniu czym jest działalność konkurencyjna,
2. Wskazaniu czym jest zakaz konkurencji,
3. zobowiązaniu pracownika do zachowania w tajemnicy informacji poufnych zdobytych w trakcie pracy dla danej firmy,
4. zakresie terytorialnym zakazu konkurencji,
5. okresie obowiązywania zakazu konkurencji
6. wynagrodzeniu za przestrzeganie zakazu konkurencji,
7. karze umownej za złamanie przez pracownika zakazu konkurencji.

Definicja działalności konkurencyjnej w umowie o zakazie konkurencji

Jednym z pierwszych postanowień każdej umowy o zakazie konkurencji jest wskazanie jak strony tej umowy rozumieją działalność konkurencyjną. Intuicyjnie wydaje się to dosyć oczywiste jednak to szczegóły prawnicze decydują potem o skuteczności zakazu konkurencji.

Należy pamiętać, że definicja działalności konkurencyjnej nie może być zbyt szeroka. Przykładowo, prowadząc software house, nie możesz zakazać swojemu pracownikowi pracy dla innego software house’u. W praktyce oznaczałoby to, że w ogóle nie będzie mógł podjąć pracy w swoim zawodzie.

Działalność konkurencyjna powinna być zdefiniowana precyzyjnie np. poprzez pracę na rzecz firmy, która wprowadza takie same produkty lub usługi jak Twoja firma. Aby doprecyzować taką definicję można także wskazać wprost podmioty, które uważasz za konkurencyjne względem Twojej firmy. Za działalność konkurencyjną często uznaje się także podjęcie pracy w klienta pracodawcy.

Definicja zakazu konkurencji

Postanowieniem, które nierozłącznie wiąże się z definicją działalności konkurencyjnej jest postanowienie dotyczące samego zakazu konkurencji. W tym postanowieniu należy zdefiniować do czego tak naprawdę zobowiązuje się nasz pracownik.

Przykładowo może to być zobowiązanie do braku prowadzenia działalności konkurencyjnej na własny rachunek (np. w formie jednoosobowej działalności gospodarczej lub jakiejś spółki) lub też zobowiązanie do braku wstępowania w stosunek pracy lub inny stosunek umowny (np. poprzez umowę B2B) z podmiotami prowadzącymi działalność konkurencyjną względem pracodawcy. Zakres takich zobowiązań jest zazwyczaj jednak dużo szerszy.

Dodatkowo często dodaje się także zobowiązanie pracownika, że po odejściu z firmy nie będzie zatrudniał jej pracowników lub nakłaniał do odejścia.

Zachowanie poufności w umowie o zakazie konkurencji

Zrozumiałe jest, że skoro pracodawca chce podpisać z pracownikiem umowę o zakazie konkurencji to zależy mu na tym, aby ta konkurencja nie weszła w posiadanie informacji, które można uznać jego za tajemnicę przedsiębiorstwa. W związku z tym taka umowa zawierać może standardowe postanowienia o zobowiązaniu do zachowania poufności.

Zakres terytorialny zakazu konkurencji

Jedynie w bardzo rzadkich przypadkach i to zazwyczaj przy pracy dla globalnych firm może zdarzyć się tak, że zakaz konkurencji będzie obowiązywał na terytorium całego świata. Zazwyczaj jednak umowa o zakazie konkurencji przewiduje ograniczenia terytorialne np. do danego kraju lub do krajów w których pracodawca prowadzi swoją działalność.

Okres obowiązywania zakazu konkurencji

Zakaz konkurencji nie może obowiązywać wiecznie. Takie zobowiązanie byłoby z zasady nieważne. Dlatego też w umowie o zakazie konkurencji należy precyzyjnie wskazać okres obowiązywania tego zakazu. Najczęściej obowiązuje on przez okres pracy dla danego pracodawcy oraz od 12 do 36 miesięcy po rozwiązaniu umowy.

Wynagrodzenie za przestrzeganie zakazu konkurencji

Kwestią, która wzbudza najwięcej emocji i pytań przy umowach o zakazie konkurencji jest to czy pracownikowi należy się wynagrodzenie za przestrzeganie zakazu konkurencji po ustaniu umowy czy też nie.

W przypadku umowy o pracę sprawa jest prosta – takie wynagrodzenie się należy. Kwestia ta komplikuje się w przypadku np. umów B2B. Prawo nie nakazuje wypłaty wynagrodzenia za pozostawanie w zakazie konkurencji dla współpracowników, którzy prowadzą jednoosobowe działalności gospodarcze. Jednak brak takiego przepisu nie oznacza, że w 100% przypadków możemy objąć zakazem pracownika nie dając mu za to rekompensaty.

Wszystko zależy od zakresu działalności konkurencyjnej i zakresu zakazu konkurencji oraz długości i zakresu terytorialnego tego zakazu. Sądu często obecnie podważają umowy B2B, w których zakaz konkurencji wprowadzany jest bez wynagrodzenia.

Kara umowna za złamanie zakazu konkurencji

Sankcją za złamanie zakazu konkurencji, którą pracodawcy najczęściej wprowadzają do umów o zakazie konkurencji jest kara umowna. Taka kara umowna obowiązuje zazwyczaj za każdy przypadek naruszenia przez pracownika zakazu konkurencji. Pracodawcy często także wprowadzają postanowienie, zgodnie z którym mogą dochodzić odszkodowania przewyższającego wysokość kary umownej