Koszyk

Temat zakazu konkurencji poruszaliśmy już kilkukrotnie na łamach bloga Umowy w IT. W branży IT panuje przekonanie, że zatrudnienie programisty w oparciu o umowę o pracę to rzadkość. Jednak w rzeczywistości takie umowy są spotykane dosyć często. Oczywiście, umowy b2b to dalej zdecydowana większość ale nie jest to jedyna forma zatrudnienia funkcjonująca wśród firm zajmujących się tworzeniem oprogramowania. W tym artykule zajmę się wyłącznie umową o pracę.

Umowa o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy

Zakaz konkurencji w branży IT to jeden z częściej poruszanych tematów przez programistów. Nie każdy pracodawca jednak taki zakaz chce narzucić pracownikowi od początku trwania stosunku pracy.

Czasem dzieje się to umyślnie aby nie zrazić do siebie pracownika a czasem przez zaniedbanie. Realia rynkowe powodują, że pracownicy spotykają się coraz częściej z żądaniem pracodawcy dotyczącym podpisania umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy ale już po podpisaniu umowy o pracę.

Zamów wzór umowy o zakazie konkurencji!

Podpisanie umowy o zakazie konkurencji już po podpisaniu umowy o pracę?

Częstym pytaniem pracowników jest wtedy czy w ogóle pracodawca może ich zmusić do podpisania umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy. Odpowiedź nie jest taka jednoznaczna. Na pierwszy rzut oka wydaje się, że skoro pracodawca nie dopilnował aby zabezpieczyć się na etapie podpisywania umowy o pracę to nie może zrobić tego później. Zgodnie z zasadą swobody umów nie można zmusić nikogo do podpisania czegokolwiek.

Co na to Kodeks pracy?

Zgodnie z Kodeksem pracy w zakresie określonym w odrębnej umowie, pracownik nie może prowadzić działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy ani też świadczyć pracy w ramach stosunku pracy lub na innej podstawie na rzecz podmiotu prowadzącego taką działalność (zakaz konkurencji).

Oznacza to, że zakaz konkurencji nie obowiązuje domyślnie a pracodawca powinien podpisać z pracownikiem oddzielną umowę o zakazie konkurencji. Co ważne, nie musi to być oddzielny dokument. Zakaz konkurencji może być zawarty w samej umowie o pracę.

“Umowa o zakazie konkurencji jest odrębną umową w tym znaczeniu, że stanowi odrębne zobowiązanie, a nie dlatego, że każdorazowo musi być sporządzona w odrębnym dokumencie. “Odrębna” umowa o zakazie konkurencji może być zawarta (zamieszczona) w dokumencie umowy o pracę. Rygor nieważności dla umowy o zakazie konkurencji wynika tylko z braku formy pisemnej, nie zaś z braku zawarcia jej w odrębnej umowie (dokumencie).” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 9 marca 2006 r., II PK 234/05)

Działalność konkurencyjna pracownika a rozwiązanie umowy o pracę

Jednak czy brak podpisania umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy uprawnia pracownika do podejmowania zatrudnienia w podmiocie konkurencyjnym dla swojego pracodawcy lub do założenia własnej firmy świadczącej konkurencyjne usługi względem pracodawcy?

Zgodnie z Kodeksem pracy pracownik zobowiązany jest m.in. dbać o dobro zakładu, zachować w tajemnicy informacje których ujawnienie mogłoby narazić pracodawcę na szkodę oraz przestrzegać tajemnicy określonej w odrębnych przepisach. Można więc powiedzieć, że podjęcie zatrudnienia w konkurencyjnej firmie dla pracodawcy bez podpisanej z nim umowy o zakazie konkurencji może naruszać ww. zobowiązania.

Powstaje pytanie, czy jest możliwość rozwiązania przez pracodawcę umowy o pracę na skutek prowadzenia działalności konkurencyjnej przez pracownika bez zawarcia umowy o zakazie konkurencji? Oczywiście tak, co potwierdza także Sąd Najwyższy.

“Podjęcie działalności konkurencyjnej wobec pracodawcy uzasadnia wypowiedzenie umowy o pracę na czas nieokreślony zarówno wtedy, gdy pracownik prowadzi ją wbrew umowie o zakazie konkurencji, jak również wtedy, gdy takiej umowy strony stosunku pracy nie zawarły” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 1 lipca 1998 r., I PKN 218/98)

Odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji przez pracownika

Co więcej warto dodać, że już sama odmowa podpisania umowy o zakazie konkurencji w trakcie trwania stosunku pracy (ale już po podpisaniu umowy o pracę), powoduje możliwość wypowiedzenia takiej umowy o pracę. Potwierdzenie znajdziesz w wyroku Sądu najwyższego z dnia 24 września, który co prawda dotyczył lekarza ale z powodzeniem możesz zastosować go w stosunku do programisty:

“Odmowa podpisania przez lekarza zatrudnionego w samodzielnym publicznym zakładzie opieki zdrowotnej umowy o zakazie konkurencji w czasie trwania stosunku pracy (…) może stanowić uzasadnioną przyczynę wypowiedzenia umowy o pracę (…).”

Orzecznictwo Sądu Najwyższego idzie w tym zakresie jeszcze dalej. W jednym z wyroków SN wskazuje, że:

“Pracodawca jest uprawniony, aby zobowiązać pracownika do udzielenia informacji o zamiarze podjęcia oraz podjęciu „dodatkowej aktywności zawodowej”, jeżeli dotyczy to pracy oraz nie jest sprzeczne z umową o pracę oraz prawem, zaś niewykonanie takiego polecenia stanowi naruszenie podstawowego obowiązku pracowniczego, uzasadniające rozwiązanie umowy o pracę ze skutkiem natychmiastowym.” (Wyrok Sądu Najwyższego z dnia 19 stycznia 2017 r., I PK 33/16)

Negocjujesz umowę z pracodawcą i potrzebujesz wsparcia prawnika? Napisz do mnie!



    Administratorem danych osobowych jest Linke Kulicki Education sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Ogrodowa 31 / lok. 54, 00-893 Warszawa, NIP 1182211564, KRS 0000852943 („Administrator”). Pana/Pani dane będą przetwarzane w celach marketingowych oraz w celu przekazywania Pani/Panu informacji handlowych drogą elektroniczną. Pana/Pani dane zostaną usunięte po odwołaniu zgody lub po zakończeniu prowadzenia działań marketingowych lub wysyłki informacji handlowych przez Administratora. Pana/Pani dane będą powierzane podmiotom trzecim na podstawie stosownych umów powierzenia przetwarzania danych osobowych w celu przechowywania danych osobowych na serwerze, skrzynce pocztowej oraz korzystania z usług wsparcia IT. Podstawą przetwarzania danych jest zgoda. W związku z przetwarzaniem danych osobowych ma Pan/Pani prawo do dostępu do swoich danych, sprostowania danych osobowych, usunięcia danych osobowych, wniesienia sprzeciwu, przenoszenia danych, ograniczenia przetwarzania, odwołania zgody, dostępu do informacji jakie dane Administrator przetwarza, złożenia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Przedmiotowe uprawnienia można zrealizować poprzez kontakt z Administratorem na adres e-mail: biuro@linkekulicki.pl. Pani/Pana dane będą przekazywane poza UE oraz nie będą wykorzystywane do zautomatyzowanego podejmowania decyzji ani profilowania. Administrator potrzebuje Pana/Pani Danych Osobowych aby zrealizować wskazany cel przetwarzania, podanie danych osobowych jest dobrowolne jednak w przeciwnym wypadku podane cele nie będą mogły być zrealizowane.

    Łukasz Kulicki

    Autor: Łukasz Kulicki

    Radca prawny, Partner w Kancelarii Linke Kulicki specjalizującej się w obsłudze prawnej firm z sektora IT, nowych technologii i branży internetowej, a także podmiotów przechodzących transformację cyfrową. Specjalizuje się w negocjowaniu umów IT, w szczególności umów wdrożeniowych, umów na usługi IT (w tym chmurowych) i umów body leasingowych. Zajmuje się także doradztwem prawnym z zakresu ochrony danych osobowych (RODO), prawa e-commerce i własności intelektualnej.

    0
      0
      Koszyk
      Twój koszyk jest pustyWróć do sklepu