Jak zapytać Główny Urząd Statystyczny (GUS) o numer PKWiU?

Prowadzenie działalności gospodarczej wymaga wyboru sposobu opodatkowania. W przypadku usług IT dużą popularnością cieszy się ryczałt z uwagi na możliwość zastosowania przez wybraną grupę specjalistów obniżonej stawki podatku w wysokości 8,5%. Nie zawsze jednak jednoznaczne określenie rodzaju wykonywanych czynności będzie proste z podatkowego punktu widzenia. Jak zwrócić się z zapytaniem o numer PKWiU do GUS? Dlaczego właściwe określenie kodu PKWiU jest ważne?

Zamów pakiet umów IT!

Czym jest PKWiU?

PKWiU to skrót od Polskiej Klasyfikacji Wyrobów i Usług. To siedmiostopniowa systematyka, która pozwala w maksymalnie precyzyjny sposób określić, co dokładnie wytwarza lub jakie usługi świadczy firma. Klasyfikacja bazuje na szeregu wytycznych zarówno polskich, jak i międzynarodowych – NACE, CPA oraz CN. Każde oznaczenie PKWiU składa się z:

• sekcji;
• działu;
• grupy;
• klasy;
• kategorii;
• podkategorii;
• pozycji.

Kod PKWiU jest powiązany z konkretną usługą lub towarem i zawsze jest unikalny. Nigdy takie samo oznaczenie nie będzie jednakowe dla dwóch różnych usług, choć czasami różnice między nimi naprawdę są niewielkie. Stąd też mogą pojawić się wątpliwości co do właściwej klasyfikacji.

Na przestrzeni lat PKWiU była kilkukrotnie zmieniana. Aktualna wersja datowana jest na rok 2018. W latach 2023-2024 Eurostat ma przebudowywać klasyfikację CPA, więc można się spodziewać, że w niedalekiej przyszłości i PKWiU ulegnie zmianie. Kody PKWiU można znaleźć w wyszukiwarce prowadzonej przez GUS.

PKWiU a PKD – na czym polega różnica?

W gospodarce narodowej występuje kilka systemów klasyfikacji, które dopełniają się wzajemnie. Na pierwszy rzut oka PKWiU wydaje się bliźniaczo podobne do PKD, a jednak są to dwa odrębne rejestry.

Kody PKD wskazują na to, jakiego rodzaju działalność prowadzi dana firma. Podaje się je zarówno w rejestrach CEIDG, jak i KRS na etapie zakładania działalności gospodarczej lub też w trakcie – ramach zmiany lub uzupełnienia profilu biznesu. Z kolei PKWiU odnosi się do konkretnych wyrobów i usług. W pewnym uproszczeniu można więc powiedzieć, że PKWiU jest bardziej szczegółowe, ale zawsze będzie pozostawało w ścisłym związku z PKD.

Więcej na temat kodów PKD przeczytasz w artykule: Programista – jakie kody PKD wybrać dla firmy IT?

Jak uzyskać informację na temat PKWiU?

Najprostszym sposobem na zlokalizowanie kodu PKWiU jest skorzystanie z przeglądarki GUS. Niestety jest ona mało intuicyjna. W dodatku żeby móc sprawdzić konkretny rodzaj towaru lub usługi przedsiębiorca i tak najpierw musi odnaleźć jego kod.

W razie problemów ze zlokalizowaniem oznaczeń, które są najbliżej powiązane z działalnością, warto złożyć zapytanie do GUS. Taka możliwość jest dostępna w ramach elektronicznego formularza zatytułowanego „Wniosek o nadanie symbolu klasyfikacyjnego”. Może być on wykorzystany zarówno w celu odnalezienia odpowiedniego kodu PKD, jak i PKWiU. W jego treści wskazuje się:

• nazwę podmiotu i jego adres;
• adres email;
• numer telefonu do kontaktu;
• numery NIP oraz REGON, jeżeli przedsiębiorca je posiada;
• dokładny opis:
  • jednej usługi będącej przedmiotem klasyfikacji – na czym ona polega, co obejmuje, na czyje zlecenie i na podstawie jakiej umowy jest świadczona, a także, kto jest właścicielem wkładu lub
  • jednego wyrobu będącego przedmiotem klasyfikacji – ze wskazaniem co to za wyrób, do czego służy i z czego dokładnie się składa (wraz z procentowym określeniem udziału poszczególnych składników i ich przeznaczenia), a także w jakiej występuje postaci;
• osobę uprawnioną do reprezentowania danego podmiotu wraz z danymi do kontaktu – w przypadku JDG będzie to sam przedsiębiorca, w przypadku spółek prawa handlowego – wspólnik lub wspólnicy, członek zarządu albo prokurent.

Po wypełnieniu formularza wystarczy kliknąć w przycisk „Gotowe” i wniosek jest wysyłany do GUS.

Samo wypełnienie formularza wymaga precyzji. Zaleca się też, aby w jego treści wpisać czy przedsiębiorca dopiero planuje założyć działalność czy może chce ją jedynie rozszerzyć. Czas oczekiwania na odpowiedź może wynieść nawet kilka miesięcy, co w przypadku osób planujących założenie biznesu jest dosyć dużym dyskomfortem. Warto się wstrzymać, aby rozwiać ewentualny wątpliwości.

Co istotne jednak, GUS zastrzega na swojej stronie, że odpowiedź udzielona na wniosek nie ma charakteru decyzji administracyjnej i nie ma charakteru wiążącego. Ewentualną odpowiedzialność za zastosowanie nieprawidłowego PKWiU i tak poniesie więc przedsiębiorca.

Dlaczego ustalenie odpowiedniego PKWiU jest istotne?

Klasyfikacja PKWiU ma znaczenie nie tylko statystyczne. Z punktu widzenia przedsiębiorców jest ono niezwykle istotne ze względu na konieczność ustalenia stawki podatku VAT oraz zwolnienie z podatku obrotowego, a także stawki podatku CIT oraz PIT dla podatników opodatkowanych metodą ryczałtu od przychodów ewidencjonowanych. Pomoże też odpowiedzieć na pytanie, czy konieczne jest wykorzystanie kasy fiskalnej w bieżącej działalności.

Choć kodu PKWiU nie trzeba umieszczać na fakturze zgodnie z przepisami ustawy o VAT, wielu przedsiębiorców się na to decyduje. Oznaczenie klasyfikacji stanowi dodatkowe zabezpieczenie, które uzasadnia zastosowaną stawkę podatku. Na wypadek kontroli urzędu skarbowego firmie łatwiej będzie wykazać, dlaczego dla danej usługi zastosowała np. ryczałt 12%, ale już dla innej – 8,5%. Podawanie PKWiU jest szczególnie istotne, jeżeli na jednej fakturze pojawiają się towary lub usługi opodatkowane według różnych stawek.

Potrzebujesz wsparcia prawnika IT? Napisz do mnie!