Nie ma tygodnia, żeby poprzez mój blog nie zgłosiło się do mnie kilkunastu programistów, którzy są właśnie w trakcie rozmów z potencjalnym nowym pracodawcą. W zasadzie są już na końcu rozmów z nim. W większości przypadków otrzymali już projekt umowy współpracy i chcą się do niego odnieść. Ale nie do końca wiedzą na co zwrócić uwagę. Jeśli jesteś w takiej sytuacji to z tego artykułu dowiesz się na co należy zwrócić uwagę w pierwszej kolejności. Poniżej skupiam się na umowach o współpracy/świadczenie usług, czyli generalnie na umowach B2B. Takiej relacji biznesowej dotyczy ponad 90% zapytań.
Umowa IT – na co warto zwrócić uwagę? – TL;DR
Na co jako programista powinieneś zwrócić uwagę negocjując swoją umowę IT z nowym pracodawcą?
- dobre określenie przedmiotu umowy,
- kwestia momentu przeniesienia autorskich praw majątkowych,
- zakaz konkurencji,
- zasady wypowiedzenia umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia,
- urlop w umowie B2B.
Przedmiot umowy, czyli na co tak naprawdę się umawiacie
Często muszę powtarzać, że o charakterze umowy nie świadczy jej tytuł a treść. Niejednokrotnie widziałem umowy na świadczenie usług, które były de facto umowami o dzieło. Jednym z bardziej jaskrawych przypadków była umowa na body leasing, która okazała się być tak naprawdę umową wdrożeniową. Dlatego też precyzyjne określenie przedmiotu umowy jest takie ważne. To głównie to postanowienie będzie decydowało z czym będziesz miał do czynienia jako współpracownik zamawiającego.
Ustal czy masz wykonywać usługi i odpowiadać za profesjonalne działanie (z należytą starannością) – wtedy będzie to umowa zlecenia/świadczenia usług programistycznych – czy też masz odpowiadać za wykonanie oznaczonego programu zgodnie ze specyfikacją – wtedy będzie to umowa o dzieło/umowa wdrożeniowa.
Dobrą praktyką jest wpisanie także intencji stron co do samego charakteru umowy i wprowadzenie postanowienie, z którego będzie jasno wynikało, że intencją jest zawarcie umowy o świadczenie usług i wykonawca nie jest odpowiedzialny za rezultat lub też, że intencją stron nie wejście w stosunek pracy.
Moment przeniesienia autorskich praw majątkowych
Kolejnym postanowieniem, na które musisz zwrócić uwagę przy negocjacji umowy z potencjalnym pracodawcą jest kwestia własności intelektualnej. A ściślej mówiąc momentu przeniesienia autorskich praw majątkowych do wykonanych utworów. Samo postanowienie dotyczące przeniesienia praw autorskich raczej nikogo już nie dziwi. Ale to nie znaczy, że programista nie może się w tym zakresie lepiej zabezpieczyć.
Z punktu widzenia programisty istotne jest aby zwrócić uwagę na moment przeniesienia autorskich praw do utworów wykonanych np. w ramach danego etapu prac czy też w ramach miesiąca kalendarzowego. Możliwe są trzy główne rozwiązania: moment ustalenia utworu (tj. moment jego stworzenia przez programistę), moment przekazania utworu zamawiającemu oraz moment zapłaty wynagrodzenia.
Z punktu widzenia pracodawcy najbardziej korzystną opcją jest pierwsza i druga. Otrzymuje on wtedy autorskie prawa majątkowe do utworów (a więc prawo do ich komercyjnego używania) jeszcze przed zapłatą wynagrodzenia. Programista powinien zaś próbować zabezpieczyć się i wybrać opcję trzecią. Otrzymanie pełni praw autorskich dla zamawiającego jest często kluczową motywacją.
Zakaz konkurencji w umowie
Zakaz konkurencji jest kolejnym postanowieniem, które często rozpala internetowe dyskusje w grupach programistów. W tej kwestii każdy programista freelancer powinien zwrócić uwagę na to czy zakaz konkurencji nie jest zbyt ogólny, czy nie obejmuje zbyt wielkiego obszaru terytorialnego (np. kraju, w którym Twój klient nie prowadzi działalności). Ważne jest także to aby zakaz konkurencji precyzyjnie wskazywał czego nie możesz robić. Podmioty konkurencyjne powinny być zdefiniowane jak najbardziej dokładnie.
Dodatkowo musisz zwrócić uwagę na czas obowiązywania zakazu konkurencji. Czy działa on tylko w trakcie współpracy czy także po ustaniu współpracy. Jeśli zakaz konkurencji ma działać także po rozwiązaniu umowy głównej to rozważ negocjowanie dodatkowego wynagrodzenia. Bez tego zakaz może okazać się nieważny, co niejednokrotnie potwierdzały już polskie sądy. Wszystko zależy od sytuacji.
Wypowiedzenie umowy bez zachowania okresów wypowiedzenia
Każda współpraca może z jakiegoś powodu nie pójść po myśli stron. Dlatego też umowy współpracy, które są proponowane programistom zawierają w większości postanowienia pozwalające pracodawcy na natychmiastowe wypowiedzenie umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia. Zwróć uwagę na podstawy takiego wypowiedzenia. Im krótsza listy tym dla Ciebie jako programisty lepiej.
Do standardowych powodów należy:
- naruszenie zasad poufności,
- naruszenie zasad ochrony danych osobowych,
- naruszenie zakazu konkurencji,
- opóźnienia w pracach.
W Twoim interesie jako programisty jest także dodanie do tego postanowienie zobowiązania pracodawcy do uprzedniego wezwania Cię do usunięcia skutków naruszeń. Nie w każdym przypadku będzie to jednak możliwe, bo np. już danych skutków naruszenia nie da się cofnąć. Dzięki takiemu zobowiązaniu tworzyć swego rodzaju bufor bufor bezpieczeństwa.
Umowy proponowane programistom często nie oferują możliwości wypowiedzenia umowy bez zachowania okresu wypowiedzenia względem pracodawców. Negocjując umowę zwróć na to uwagę. Wprowadź chociażby możliwość takiego szybkiego wypowiedzenia na wypadek opóźnienia w zapłacie wynagrodzenia przekraczający np. 14 dni.
Urlop w umowie B2B
Ostatnią kwestią, którą polecam Twojej uwadze jest kwestia urlopu w umowach B2B. Pamiętaj, że umowa B2B (umowa współpracy) nie jest umową regulowaną przez Kodeks pracy. Umowa B2B nie tworzy stosunku pracy. Jako wykonawca na umowie B2B nie otrzymujesz prawa do płatnego urlopu wypoczynkowego.
Aby uniknąć potencjalnego przekształcenia umowy B2B w umowę o pracę (a PIP i ZUS co jakiś czas wspominają o kontrolach w tym zakresie) należy tę kwestię zaadresować inaczej. W umowach B2B można zastosować tzw. nieodpłatne prawo do powstrzymania się od świadczenia usług w konkretnym wymiarze czasowym w ciągu roku kalendarzowego. Nieodpłatność tego “urlopu” można skompensować, proporcjonalnie podwyższając miesięczne wynagrodzenie programisty tak aby finalnie wszystko się zbilansowało.
Więcej o urlopach w umowach B2B, piszę w innym wpisie na moim blogu – Urlop w umowie B2B dla programisty
Programisto! Potrzebujesz mojego wsparcia przy negocjacjach umowy z nowym pracodawcą? Napisz do mnie!
Administratorem danych osobowych jest Linke Kulicki Education sp. z o.o. z siedzibą w Warszawie, ul. Ogrodowa 31 / lok. 54, 00-893 Warszawa, NIP 1182211564, KRS 0000852943 („Administrator”). Pana/Pani dane będą przetwarzane w celach marketingowych oraz w celu przekazywania Pani/Panu informacji handlowych drogą elektroniczną. Pana/Pani dane zostaną usunięte po odwołaniu zgody lub po zakończeniu prowadzenia działań marketingowych lub wysyłki informacji handlowych przez Administratora. Pana/Pani dane będą powierzane podmiotom trzecim na podstawie stosownych umów powierzenia przetwarzania danych osobowych w celu przechowywania danych osobowych na serwerze, skrzynce pocztowej oraz korzystania z usług wsparcia IT. Podstawą przetwarzania danych jest zgoda. W związku z przetwarzaniem danych osobowych ma Pan/Pani prawo do dostępu do swoich danych, sprostowania danych osobowych, usunięcia danych osobowych, wniesienia sprzeciwu, przenoszenia danych, ograniczenia przetwarzania, odwołania zgody, dostępu do informacji jakie dane Administrator przetwarza, złożenia skargi do Prezesa Urzędu Ochrony Danych Osobowych. Przedmiotowe uprawnienia można zrealizować poprzez kontakt z Administratorem na adres e-mail: biuro@linkekulicki.pl. Pani/Pana dane będą przekazywane poza UE oraz nie będą wykorzystywane do zautomatyzowanego podejmowania decyzji ani profilowania. Administrator potrzebuje Pana/Pani Danych Osobowych aby zrealizować wskazany cel przetwarzania, podanie danych osobowych jest dobrowolne jednak w przeciwnym wypadku podane cele nie będą mogły być zrealizowane.
