Audyt umów B2B – nie czekaj, aż kontrola zapuka do drzwi!

Urzędy skarbowe coraz częściej kontrolują nie tylko poprawność rozliczeń podatkowych w przedsiębiorstwach, ale także charakter stosunku prawnego łączącego pracodawcę z wykonawcami. Czy trzeba liczyć się z końcem „złotej epoki” B2B w branży IT i dotkliwymi sankcjami za fikcyjne samozatrudnienie? Niekoniecznie, pod warunkiem, że zadbasz o dostosowanie postanowień umów B2B do bieżących wytycznych oraz aktualnych przepisów z wyprzedzeniem. Co możesz zrobić, aby bezpiecznie zmienić podstawę zatrudnienia z umowy o pracę na samozatrudnienie?

Kontrakt B2B vs. umowa o pracę – czym się różnią?

Umowa o pracę w wielu branżach traci na znaczeniu na rzecz relacji B2B. Zleceniodawca znacząco redukuje koszty takiej współpracy, ponieważ opłaca za pracownika wyłącznie wynagrodzenie wskazane na fakturze. Nie musi jednak odprowadzać za niego składek do ZUS, które z roku na rok stają się coraz wyższe. Jest także zwolniony z licznych obowiązków wskazanych explicite w kodeksie pracy, a obowiązujących każdego pracodawcę.

Z drugiej strony pracownicy zyskują więcej swobody. Nie będąc związanym z pracodawcą umową o pracę mają możliwość negocjowania warunków współpracy w bardziej elastycznych granicach. Współpraca B2B oznacza też wyższe zarobki. Pozostając w stosunku pracy pracownik musi rozliczać się z urzędem skarbowym z podatku PIT z wykorzystaniem skali podatkowej. W praktyce oznacza to konieczność zapłaty 32% podatku od nadwyżki powyżej 120 tysięcy złotych w ciągu roku, co w branży IT nie należy do rzadkości.

Decydując się na samozatrudnienie informatycy chętnie wybierają ryczałt, który pozwala na rozliczanie się stawką 8,5% albo 12% w zależności od przedmiotu świadczonych usług. To znacznie bardziej opłacalne rozwiązanie od skali podatkowej. Alternatywą dla ryczałtu, która niekiedy bywa przedmiotem wyboru, pozostaje podatek liniowy, czyli rozliczanie się z PIT stawką 19% niezależnie od wysokości dochodów.

Samozatrudnieni otrzymują również możliwość zaliczania wydatków w koszty uzyskania przychodu (poza rozliczeniem ryczałtowym). Dodatkowo ryczałtowcy zyskują na stałej składce zdrowotnej, której wysokość jest ustalana progowo, a nie wprost proporcjonalnie do wysokości wynagrodzenia.

Więcej na ten temat przeczytasz w moim artykule: https://umowywit.pl/forma-zatrudnienia-programistow/

Zamów wzory umów IT!

Stanowisko organów podatkowych w przedmiocie umów B2B

Na pierwszy rzut oka może się wydawać, że zastąpienie umowy o pracę kontraktem B2B to doskonały sposób na to, aby pracodawca oszczędził pieniądze, zaś wykonawca więcej zarobił, a przy okazji wykonał dodatkowe zlecenia dla innego podmiotu. Czy jednak rzeczywiście tak jest? Stanowiska urzędów skarbowych nie są aż tak optymistyczne.

Warto zwrócić uwagę chociażby na pismo Szefa Krajowej Administracji Skarbowej z dnia 12 czerwca 2024 r. nr DKP3.8082.10.2023, w którym odmówiono wydania opinii zabezpieczającej odwołując się do koncepcji fikcyjnego samozatrudnienia.

Zdaniem Szefa KAS fikcyjne samozatrudnienie polega na sytuacji, w której podatnik wprawdzie zakłada działalność gospodarczą, ale w rzeczywistości wykonuje usługi wyłącznie na rzecz jednego podmiotu, na rzecz którego wcześniej świadczył stosunek pracy. Co więcej, zakres jego obowiązków zwykle powiela się z tymi, które wcześniej zawierała umowa o pracę.

Idąc dalej, Szef KAS uznał, że w opisanej przez wnioskodawcę sytuacji wprawdzie dochodzi do formalnoprawnej zmiany stosunku prawnego, ale dzieje się to wyłącznie w celu obniżenia kosztów zatrudnienia lub też uzyskania korzystniejszych warunków opodatkowania. W rzeczywistości jednak świadczenie usług odbywa się na zasadach zbliżonych w większym stopniu do umowy o pracę, a nie B2B. Okazuje się więc, że optymalizacja podatkowa jest w porządku, ale nie kosztem naruszenia zasady ochrony praw pracowniczych. Interpretacja znajduje zastosowanie zarówno do podatników rozliczających się z fiskusem na zasadach ustawy o PIT, jak i ustawy o ryczałcie od przychodów ewidencjonowanych.

Takie działania pracodawcy pozostają w sprzeczności z art. 9a ust. 3 ustawy o PIT oraz art. 8 ust. 2 ustawy o ryczałcie, które mają właśnie na celu ograniczyć dostęp do preferencyjnych form opodatkowania w przypadku fikcyjnego samozatrudnienia. Zakres obowiązków B2B nie może pokrywać się przedmiotowo z tym, jakie wcześniej były świadczone na podstawie umowy o pracę, jeżeli wykonywano je na rzecz byłego lub obecnego pracodawcy. Prowadzi to bowiem do powstania korzyści podatkowej sprzecznej z intencją ustawodawcy.

Na podkreślenie swojego stanowiska Szef KAS wskazał, że nie ma przeszkód, aby spółka zawarła kontrakty o współpracę z osobami, które nie były z nią wcześniej związane umowami o pracę.

Czy takie stanowisko znajduje odzwierciedlenie w przepisach prawa? Tak, i przemawia za tym art. 22 kodeksu pracy, z którego wynikają dwie, istotne konstatacje:

• zatrudnienie na warunkach odpowiadających umowie o pracę jest stosunkiem pracy niezależnie od tego, w jaki sposób strony określą stosunek prawny konstytuujący ich współpracę;
• nie jest dopuszczalne zastąpienie umowy o pracę umową cywilnoprawną.

Treść przepisów znajduje odzwierciedlenie w orzecznictwie sądowym (vide: wyrok Sądu Najwyższego z dnia 18 września 2019 r.; I PK 142/18).

Na jakie pułapki w umowach B2B należy uważać?

Decydując się na współpracę na podstawie samozatrudnienia strony powinny ułożyć treść stosunku prawnego w taki sposób, aby nie kolidowały one z konstytutywnymi elementami, charakterystycznymi dla umowy o pracę. Szczególną uwagę w umowie B2B należy zwrócić na:

• określenie miejsca i czasu świadczenia usług przez pracownika;
• pracę pod kierownictwem zamawiającego;
• zasady odpowiedzialności ponoszonej przez zamawiającego i wykonawcę;
• reguły wypłaty wynagrodzenia.

Wpadnięcie w pułapkę optymalizacji podatkowej z wykorzystaniem kontraktów B2B niesie ze sobą ryzyko zarówno dla zamawiającego, jak i wykonawcy. Zamawiający przede wszystkim będzie musiał zapłacić zaległy ZUS za pracownika za okres ostatnich 5 lat. Pojawia się też konieczność zapłaty zaliczki na podatek dochodowy. Jeżeli wykonawca wystawiał faktury VAT, zamawiający nie będzie mógł obniżyć podatku należnego o podatek naliczony. Firma musi liczyć się z grzywną w wysokości nawet kilkudziesięciu tysięcy złotych.

Pracownik z kolei może być zobowiązany do wyrównania zaległego podatku PIT, jeżeli rozliczał się z fiskusem wykorzystując preferencyjne formy podatkowe (np. ryczałt). Z drugiej strony otrzymuje względem zleceniodawcy roszczenie o udzielenie zaległego urlopu lub ekwiwalentu z tego tytułu oraz wypłatę wynagrodzenia za nadgodziny.

Pamiętaj, że lepiej jest zmienić warunki umów ze współpracownikami, niż narażać się na konsekwencje wynikające z kontroli podatkowej. W razie wszczęcia postępowania przez urząd skarbowy lub inspekcję pracy będzie już za późno!

W jaki sposób możemy Ci pomóc? Zadbaj o zgodność umów B2B z przepisami i wytycznymi organów podatkowych

Jeśli prowadzisz software house i szukasz zgodnych z prawem sposobów na optymalizację podatkową, nie musisz od razu rezygnować z zastąpienia umów o pracę umowami B2B. Nadal jest to atrakcyjne rozwiązanie pod warunkiem, że zastosuje się je w odpowiedni sposób. Zacznij od audytu kontraktów z wykonawcami i zleć jego przeprowadzenie profesjonalistom. Kancelaria Linke Kulicki od wielu lat wspiera przedsiębiorców działających w sektorze IT. Nasi specjaliści oferują kompleksowe wsparcie polegające m.in. na:

• analizie treści wykorzystywanych w spółce umów B2B;
• ocenie poszczególnych elementów kontraktów B2B pod kątem ich zbieżności ze stosunkiem pracy (m.in. miejsce i czas pracy, zakres obowiązków i odpowiedzialność stron);
• identyfikacji ryzyk prawnych i podatkowych związanych ze stosowanymi rozwiązaniami;
• zaproponowaniu zmian w biznesowym modelu działania, które zmniejszą ryzyko negatywnych konsekwencji na wypadek kontroli podatkowej;
• analizie pozostałych elementów składających się na współpracę zamawiającego z wykonawcami, m.in. obieg dokumentacji, zasady przyznawania premii, możliwość udziału w programach ESOP.

Dla naszych klientów przygotowujemy obszerny raport, w którym analizujemy poszczególne elementy składające się na współpracę na linii zamawiający-wykonawca oraz wskazujemy możliwie najlepsze rozwiązania mające na celu mitygację zagrożeń i zapewnienie dynamiki rozwoju biznesu.

Napisz do mnie i umów się ze mną na audyt B2B!