IP Due Diligence w spółce SaaS – co analizuje inwestor?

W kontekście inwestycji w startupy SaaS, inwestorzy, w tym fundusze Venture Capital (VC) oraz aniołowie biznesu, kładą wyjątkowy nacisk na proces due diligence własności intelektualnej (IP). Szczegółowa analiza w spółkach SaaS obejmuje badanie znaków towarowych, praw autorskich i tajemnic handlowych, pozwalając na precyzyjne ustalenie wartości oraz statusu prawnego tych kluczowych aktywów.

Zamów wzory dokumentów SaaS z naszego sklepu!

Rodzaje IP w spółkach SaaS

W firmach SaaS kluczowymi aktywami IP są przede wszystkim prawa autorskie do kodu oprogramowania, patenty chroniące unikalne algorytmy (choć tutaj trzeba pamiętać, że w polskich warunkach ochrona patentowa kodu nie istnieje) i procesy, a także tajemnice handlowe obejmujące poufne dane klientów oraz know-how. 

Znaki towarowe, zabezpieczające tożsamość marki, mają fundamentalne znaczenie w budowaniu zaufania i rozpoznawalności firmy na rynku. Należy jednak podkreślić, że prawa autorskie, choć powstają automatycznie w momencie stworzenia dzieła, wymagają precyzyjnych umów przenoszących prawa na firmę, szczególnie w przypadku wcześniejszej działalności założycieli oraz współpracy z kontrahentami zewnętrznymi.

Jednym z podstawowych kryteriów analizy dla inwestorów jest jasność własności IP. 

Brak precyzyjnych umów przenoszących prawa od twórców na spółkę stanowi istotny sygnał ostrzegawczy, mogący wpłynąć na ostateczną decyzję inwestycyjną. Spółka powinna umieć wykazać, że posiada wdrożony “system” zarządzania własnością intelektualną. 

Oczywiście w małych zespołach nie powinno być z tym większego problemu. Sytuacja staje się bardziej skomplikowana gdy zespół to kilkanaście czy też kilkadziesiąt osób. Dbanie o odpowiednie umowy, zarządzanie umowami zakończonymi to już wyzwanie. 

Sprawdź również: Audyt prawny aplikacji SaaS – co to jest i kiedy warto go wykonać?

Zgodność z licencjami open source

Zastosowanie bibliotek open source oraz modeli AI w rozwiązaniach SaaS wymaga szczególnej uwagi ze względu na ryzyka wynikające z licencji typu „copyleft”. Licencje takie jak GPL czy AGPL, które mogą wymuszać ujawnienie kodu źródłowego, stanowią poważne zagrożenie komercyjne i prawne, mogące wpłynąć negatywnie na wycenę firmy i transakcję inwestycyjną.

Z tego powodu inwestorzy wymagają precyzyjnych audytów wykorzystania oprogramowania open source, aby upewnić się o pełnej zgodności z licencjami.

Sprawdź również: Czym jest licencja open source?

Ochrona tajemnic handlowych

Dla firm SaaS tajemnice handlowe są szczególnie istotnym zasobem, którego ujawnienie mogłoby prowadzić do utraty konkurencyjności. Strategicznie zarządzane tajemnice handlowe wymagają zaawansowanych procedur bezpieczeństwa oraz umów o poufności (NDA), które skutecznie chronią poufną wiedzę przed nieuprawnionym dostępem.

Podczas due diligence inwestorzy oczekują więc klarownych procedur zarządzania informacjami poufnymi oraz aktywnych działań zmniejszających ryzyko nieuprawnionego ujawnienia.

Sprawdź również: Czym jest umowa NDA i jak działa?

Jak przygotować spółkę SaaS do audytu wymaganego przez inwestora?

Jak widać, due diligence własności intelektualnej w spółkach SaaS to proces wieloaspektowy i niezwykle istotny dla każdego inwestora. Nie jest to jedynie formalność, ale dogłębna analiza, która ma na celu ocenę rzeczywistej wartości firmy, minimalizację ryzyka oraz zabezpieczenie przyszłych zysków.

Dla founderów spółek SaaS, zrozumienie i proaktywne podejście do kwestii IP jest kluczowe nie tylko w kontekście pozyskania finansowania, ale także dla długoterminowego sukcesu i stabilności biznesu.

• Uporządkowanie umów o przeniesieniu praw autorskich: Upewnij się, że wszystkie umowy z programistami, software house’ami i innymi twórcami zawierają prawidłowe klauzule przeniesienia autorskich praw majątkowych na spółkę, w formie pisemnej (podpis papierowy lub kwalifikowany podpis elektroniczny).
• Zarejestruj znak towarowy na terenie UE lub Polski.
• Systematyczne zarządzanie licencjami open source: Prowadź bieżącą listę wszystkich wykorzystywanych bibliotek i komponentów open source wraz z ich licencjami. Przeprowadzaj regularne audyty, aby zapewnić pełną zgodność z warunkami licencji i unikać ryzyka „copyleft”.
• Wdrożenie procedur ochrony tajemnic handlowych: Nie ograniczaj się do umów NDA. Stwórz i wdróż kompleksowe procedury zarządzania informacjami poufnymi, obejmujące rozwiązania techniczne, organizację procesów wewnętrznych oraz regularne szkolenia dla pracowników dotyczące wagi i konsekwencji ochrony poufności.
• Budowanie kultury świadomości IP: Zadbaj o to, by wszyscy członkowie zespołu rozumieli znaczenie własności intelektualnej dla firmy i aktywnie uczestniczyli w jej ochronie. Im wcześniej uporządkujesz kwestie IP, tym sprawniej przebiegnie proces due diligence i tym większe zaufanie zbudujesz wśród potencjalnych inwestorów.

Sprawdź również: Jak skalować firmę SaaS na rynek zagraniczny?

Audyt prawny SaaS – Kancelaria After Legal

Proces audytu prawnego, choć kluczowy dla bezpieczeństwa i wartości firmy, może wydawać się skomplikowany i czasochłonny dla twórców aplikacji SaaS. 

Przeprowadzany przez nas audyt to nie tylko identyfikacja ryzyk, ale przede wszystkim stworzenie przejrzystej mapy drogowej dla bezpiecznego wzrostu Twojej aplikacji. Pomagamy przekuć obowiązki prawne w strategiczną przewagę, budując solidny fundament, który zaprocentuje podczas rozmów z inwestorami i w trakcie negocjacji z kluczowymi klientami.

W Kancelarii After Legal specjalizujemy się w obsłudze prawnej firm technologicznych, między innymi spółek tworzących aplikacje SaaS. Naszą misją jest tłumaczenie złożonych wymogów prawnych i przekształcanie ich w praktyczne i zrozumiałe rozwiązania, które realnie wspierają cele biznesowe naszych klientów. Rozumiemy dynamikę branży, dlatego właśnie mówimy językiem metryk, rund finansowania i iteracji produktu. 

Budujesz aplikację SaaS i potrzebujesz wsparcia prawnika? Napisz do mnie!