Koszyk

Zawieranie umów, także w branży IT, nieodłącznie wiąże się z potencjalnymi roszczeniami jaki strony mogą wobec siebie kierować. Z jednej strony zamawiający wykonanie i wdrożenie projektu IT mogą kierować roszczenia z tytułu opóźnienia, wad lub innych naruszeń umowy ze strony wykonawcy. Z drugiej wykonawcy mogą żądać od zamawiającego zapłaty wynagrodzenia za realizację prac. To właśnie tego drugiego przypadku dotyczy ten artykuł.

Dochodzenie wierzytelności zaczyna się od umowy

Brak otrzymania zapłaty za wykonaną pracę wynika z nieporozumień powstałych podczas współpracy pomiędzy kontrahentami. Może to być spór w kwestii tego, co było przedmiotem umowy, ale także spór powstały w wyniku opóźnień, braku współdziałania lub kwestii związanych z własnością intelektualną. Wszystkie te kwestie powinna opisywać umowa. Nieprofesjonalnie przygotowana umowa lub jej brak, prowadzi często do niepowodzenia całej współpracy z klientem i sporu prawnego odnośnie należnego wynagrodzenia. 

Czy brak pisemnej umowy oznacza, że nie została w ogóle zawarta? Oczywiście, że nie! W takim przypadku mamy do czynienia albo z umową ustną albo z umową zawartą w formie dokumentowej. Problem z tego typu umowami polega na tym, że zazwyczaj nie opisują kompleksowo relacji i współpracy jaka ma wiązać jej strony. Jeśli umowa czegoś nie reguluje, zastosowanie mają przepisy ogólne Kodeksu cywilnego. 

Czemu może być to niebezpieczne? Sprawa jest prosta. Często przepisy ogólne z kodeksu mogą być dla nas niekorzystne. Na przykład w projektach IT (zazwyczaj mamy w nich do czynienia z umowami o dzieło) przepisy premiują zamawiających a nie wykonawców. W przypadku najmu przepisy są korzystniejsze dla właściciela nieruchomości. W przypadku umowy zlecenia na lepszej pozycji jest zleceniodawca.

Jeśli zaś przygotujesz umowę, będziesz miał możliwość modyfikacji niekorzystnych dla Ciebie przepisów kodeksowych. Pierwszeństwo będą miały postanowienia umowy. Rezygnując z podpisania umowy ze swoim klientem, pozbawiasz się możliwości dokładnego opisania wielu kluczowych obszarów współpracy. 

Co da Ci umowa?

Dzięki umowie będziesz wiedział kto, do czego i na jakich zasadach jest zobowiązany. Dobrze napisana umowy jest jak instrukcja obsługi. Jeśli jakiś jej element nie zostanie wykonany to zazwyczaj czarno na białym widać z czyjej winy. Przy dochodzeniu wierzytelności będzie miało to kluczowe znaczenie. Umowa będzie jednym z najważniejszych dowodów, który może przesądzić o skuteczności sądowego dochodzenia zapłaty. Ciężko jest podważyć dowód z umowy, jeśli oczywiście jesteś przekonany o tym, że Twoje zobowiązanie zostało wykonane rzetelnie i zgodnie z uzgodnieniami. 

Jak poznać dobrze napisaną umowę?

Umowy należy czytać od A do Z. Kilkukrotnie! Jednak już po przyjrzeniu się samej komparycji umowy (oznaczeniu stron) można ocenić, czy jej dalsza treść została sporządzona profesjonalnie. W większości przypadków braki formalne w treści komparycji oznaczają braki we właściwej treści umowy. Ta zasada sprawdza się w mojej działalności praktycznie w 100%. Jeśli chcesz dowiedzieć się więcej zajrzyj do innego mojego artykułu.

Co powinno znaleźć się w umowie?

Oprócz komparycji umowy należy dokonać analizy treści jej właściwych postanowień. Tutaj wszystko zależy od przypadku. Jednak w wielu przypadkach podstawowe elementy każdej umowy znajdziesz w Kodeksie cywilnym. Nie bój się do niego zajrzeć i sprawdzić czy wymagane prawem kwestie zostały umieszczone w dokumencie.

Dla wielu umów da się jednak opracować uniwersalną checklistę obszarów, które powinny zostać poruszone.
Są to:

  1. oznaczenie stron umowy,
  2. zasady współpracy,
  3. zasady wynagradzania/płatności,
  4. własność intelektualna,
  5. wypowiedzenie/odstąpienie,
  6. rozwiązywanie sporów,
  7. zakaz konkurencji,
  8. zasady ponoszenia odpowiedzialności,
  9. kary umowne,
  10. zachowanie poufności.

Jak wzywać do zapłaty?

Czym jest wezwanie do zapłaty?

Wezwanie do zapłaty to najlepszy sposób przypomnienia dłużnikowi w sposób polubowny o zaległościach w płatnościach. Przygotowanie wezwania do zapłaty nie jest kosztowne a może okazać się na tyle skuteczne, że pozwoli wierzycielowi uniknąć inicjowania sprawy sądowej.

Często można spotkać się z podejściem, że nie warto wzywać do zapłaty aby nie zniszczyć relacji biznesowej z danym kontrahentem. Moim zdaniem jest to błędne koło. Po pierwsze dlatego, że to Twój klient poprzez brak płatności sam nadwyręża Twoje zaufanie, a po drugie ochrona Twojej firmy (w tym przypadku cash flow) to Twoje prawo. Dodatkowo musisz pamiętać, że na wszelki wypadek musisz zbierać dowody do ewentualnego postępowania sądowego. Wezwanie do zapłaty jest jednym z nich.

Forma wezwania do zapłaty

Prawo nie przewiduje konkretnej formy wezwania do zapłaty. Mam tutaj na myśli zarówno treść wezwania jak i samą formę (pisemną, mailową, sms-ową, ustną). Masz więc tutaj dowolność.

Pamiętaj, że najlepiej jednak wzywać do zapłaty w takiej formie aby móc to potem udowodnić.

Najlepiej więc wzywać do zapłaty pisemnie wysyłając do dłużnika pismo listem poleconym. Dodatkowym zabezpieczeniem może być tutaj zwrotne potwierdzenie odbioru (teraz także można je dostać drogą elektroniczną). W ten sposób uzyskasz urzędowe dowody nadania pisma do dłużnika i jego odbioru, które będziesz mógł przedstawić w sądzie.

Dobrym pomysłem jest również wysłanie wezwania na adres e-mail dłużnika. Najlepiej aby był to jego imienny adres. Z dowodowego punktu widzenia ma on większą wartość niż np. wezwanie wysłane na adres biuro@xyz.pl. Jeśli podpisujesz umowę ze swoim klientem, warto zadbać o to aby wskazać w niej adres e-mail do korespondencji. Wtedy minimalizujesz ryzyko podważenia dowodu z wezwania wysłanego drogą elektroniczną.

Dobrą praktyką jest wysyłanie wezwania do zapłaty zarówno w formie pisemnej jak i elektronicznej. Ja osobiście robię to w ten sposób, że najpierw wysyłam wezwanie w formie pisemnej, a następnie po kilku dniach – najczęściej po około tygodniu – w formie elektronicznej.

Częstym problemem jest ustalenie właściwego adresu dłużnika. Jeśli jest on przedsiębiorcą to najbezpieczniejszym rozwiązaniem będzie wysyłka na adres wynikający z CEIDG lub KRS. Jeżeli zaś dłużnikiem jest osoba fizyczna, która nie prowadzi działalności gospodarczej to wezwanie należy wysłać na znany Ci adres zamieszkania dłużnika.

Treść wezwania do zapłaty

Przepisy prawa nie określają wymogów formalnych wezwania do zapłaty. Powinno ono jednak mieć oficjalny wydźwięk i zawierać następujące elementy:
1. miejsce i data sporządzenie pisma,
2. dane wierzyciela (adres, inne dane kontaktowe),
3. dane dłużnika (imię, nazwisko lub nazwa, adres),
4. tytuł pisma: Wezwanie do zapłaty,
5. wyjaśnienie dlaczego wysyłasz pismo, jakich umów oraz faktur dotyczy (nr faktury, data wystawienia, data upływu terminu zapłaty),
6. kwota zadłużenia głównego i informacja o tym, że wierzycielowi należą się odsetki za opóźnienie,
7. wskazanie ostatecznego terminu spłaty zadłużenia,
8. nr rachunku bankowego, na który należy wpłacić lub przelać zaległą kwotę,
9. podpis osoby sporządzającej wezwanie
10. informację o krokach, jakie podejmiemy, gdy nie otrzymamy zapłaty w podanym terminie – w tym miejscu warto uprzedzić dłużnika, że jeśli nie wpłaci Ci należnej kwoty we wskazanym terminie podejmiesz kroki prawne w postaci np. złożenia pozwu o zapłatę w sądzie.

Czy wezwanie powinna wysyłać kancelaria czy wierzyciel samodzielnie?

Nie ma znaczenia kto, czy wierzyciel samodzielnie, czy za pośrednictwem pełnomocnika powinien wysłać wezwanie do zapłaty, jednak wezwania przygotowane i wysłane przez adwokatów lub radców prawnych potrafią niekiedy przynieść skuteczniejszy efekt.

Jak przygotować ugodę?

Przede wszystkim musisz wiedzieć po co w ogóle podpisywać ugodę z dłużnikiem. Potocznie może ona kojarzyć się z jakimś pozasądowym sposobem rozwiązania sporu. I jest to po części prawda. Najczęściej ugodę zawiera się po to aby tego sporu sądowego uniknąć. Musisz jednak wiedzieć, że tego typu porozumienie możesz zawrzeć nie tylko przed skierowaniem sprawy do sądu, ale także w trakcie postępowania sądowego jak i nawet po wydaniu wyroku. 

Jednak w standardowych sprawach o zapłatę, zawarcie ugody ma największą wartość przed wejściem na drogę sądową. Dlaczego? Ugoda powinna zawierać uznanie przez dłużnika swojego długu względem wierzyciela. Jest to niezwykle ważne. Takie uznanie długu ułatwia przejście przez etap sądowy. Umożliwia ono złożenie pozwu w postępowaniu nakazowym, dzięki któremu (i) opłata sądowa wynosi 25% standardowej opłaty sądowej oraz (ii) po wydaniu nakazu zapłaty nie trzeba czekać na uprawomocnienie – oznacza to, że zaraz po tym jak go otrzymasz możesz złożyć u komornika wniosek o zabezpieczenie roszczenia, bez względu na to czy dłużnik odwoła się od nakazu zapłaty czy też nie. 

Jeśli jesteś wierzycielem, Twój dłużnik po raz kolejny nie płaci zobowiązania a Ty jesteś już zdecydowany iść do sądu? Rozważ podpisanie ugody z opisanych wyżej względów. Możesz zapytać po co wydłużać proces podpisania dochodzenia wierzytelności i zwlekać ze złożeniem pozwu o zapłatę – im szybciej dostaniesz nakaz zapłaty tym lepiej. Otóż w przypadku ugody warto ten proces wydłużyć. Będzie to jedynie pozorne wydłużenie. Rzeczywiście, nakaz zapłaty dostaniesz później ponieważ ewentualny pozew złożysz przy pierwszej zwłoce w zapłacie kwoty wynikającej z ugody. Ale w zamian za to po tym jak dostaniesz nakaz zapłaty w postępowaniu nakazowym od razu będziesz mógł złożyć wniosek u komornika. W przypadku dochodzenia zapłaty w zwykłym postępowaniu upominawczym, po wydaniu nakazu zapłaty, będziesz musiał czekać na to czy dłużnik się odwoła czy nie. Jeśli się odwoła, nakaz zapłaty traci moc i sprawa zostanie skierowany do zwykłego rozpoznania, tj. zostanie przeprowadzone zwykłe postępowanie z rozprawami. Jednak nawet jeśli dłużnik nie zdecyduje się na odwołanie, będziesz musiał uzyskać z sądu tzw. klauzulę wykonalności, tj. stwierdzenie przez sąd, że nakaz zapłaty jest prawomocny. 

Wiesz już, czemu zawarcie ugody jest ważne. Co więc ugoda powinna zawierać?

  1. Oznaczenie stron,
  2. Ewentualną preambułę z opisem sytuacji, tj. jak doszło do sytuacji spornej,
  3. Uznanie długu w konkretnej kwocie,
  4. Wskazanie zasad spłaty długu wraz z ew. ustępstwami wierzyciela (np. odstąpienie od żądania zapłaty odsetek lub innych kosztów dodatkowych związanych z długiem),
  5. Wskazanie sposobu rozstrzygania sporów.

Sądowe dochodzenie wierzytelności

Panuje przekonanie, że postępowanie sądowe jest długie i skomplikowane. Jest to po części prawda. Im bardziej skomplikowana sprawa tym postępowanie będzie trwało dłużej. Takie postrzeganie sądowego dochodzenia wierzytelności powoduje, że przedsiębiorcy boją się sądu i rezygnują z takiej opcji.

Czy w rzeczywistości jest się czego obawiać? Co byś pomyślał gdybym powiedział Ci, że nakaz zapłaty możesz uzyskać w około 1-3 miesięcy? Czy to brzmi na długi termin oczekiwania? 

Rodzaje postępowań sądowych

Podstawowym sposobem dochodzenia roszczeń jest tzw. tryb zwykły sądowy. Jednak w kodeksie postępowania cywilnego, który reguluje kwestie postępowań sądowych o zapłatę pomiędzy przedsiębiorcami, przewidziano również kilkanaście postępowań odrębnych, które służą szybkiemu dochodzeniu roszczeń pieniężnych.

I to właśnie na tych postępowaniach odrębnych skupimy się w dzisiejszej lekcji. W większości przypadków to właśnie od nich rozpoczyna się cała droga sądowego dochodzenia wierzytelności.

Do najważniejszych postępowań odrębnych należą:

  1. postępowanie nakazowe,
  2. postępowanie upominawcze,
  3. elektroniczne postępowanie upominawcze (EPU).

Postępowanie nakazowe

Postępowanie nakazowe, umożliwia rozpoznanie sprawy przez sąd, bez przeprowadzania rozprawy. 

Cechy charakterystyczne:

  • jest postępowaniem fakultatywnym – może być zainicjowane jedynie na wniosek wierzyciela;
  • sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym (bez obecności stron), jeśli uzna, że są do tego podstawy. W nakazie zapłaty sąd nakazuje dłużnikowi, by w terminie 2 tygodniu spłacił zadłużenie wierzycielowi albo wniósł w tym terminie środek zaskarżenia;
  • jest postępowaniem szybkim – zazwyczaj nakaz zapłaty otrzymasz w ciągu od 1 do 3 miesięcy;
  • w ramach postępowania nakazowego można dochodzić tylko roszczeń pieniężnych (albo świadczenia rzeczy zamiennych).
  • aby skorzystać z dobrodziejstw postępowania nakazowego swoje roszczenie musisz udowodnić:
    • dokumentem urzędowym – np. protokół z przeprowadzonych czynności egzekucyjnych w innym postępowaniu,
    • zaakceptowanym przez dłużnika rachunkiem – np. podpisana przez dłużnika faktura VAT,
    • wezwaniem dłużnika do zapłaty i pisemnym oświadczeniem dłużnika o uznaniu długu – np. ugoda, którą omawialiśmy w lekcji nr 3
    • wekslem;
  • niska opłata od pozwu – 25% standardowej opłaty od pozwu
  • nawet nieprawomocny nakaz zapłaty stanowi tytuł zabezpieczenia, który jest wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności. Oznacza to, że w odróżnieniu od wszystkich pozostałych postępowań, nakaz zapłaty wydany w postępowaniu nakazowym daje Ci prawo do tego aby komornik zabezpieczył należność jeszcze przed stwierdzeniem prawomocności nakazu.

Postępowanie upominawcze

Drugim, bardzo często wykorzystywanym przez wierzycieli sposobem egzekucji zadłużenia, jest skierowanie pozwu w postępowaniu upominawczym. Może ono na pierwszy rzut oka przypominać postępowanie nakazowe (głównie ze względu na to, że tutaj również sąd wydaje nakaz zapłaty) ale różni się od niego w kilku ważnych elementach. Najważniejsze różnicy zostały podkreślone. 

Cechy charakterystyczne:

  • jest postępowaniem obligatoryjnym, wdrażane jest z urzędu jeśli spełnione są przesłanki jego wydania i brak jest przesłanek negatywnych;
  • sąd wydaje nakaz zapłaty na posiedzeniu niejawnym (bez obecności stron), jeśli powód – wierzyciel dochodzi roszczenia pieniężnego, albo świadczenia innych rzeczy zamiennych, chyba że:
    • roszczenie powoda jest oczywiście bezzasadne;
    • twierdzenia co do faktów budzą wątpliwości;
    • zaspokojenie roszczenia wierzyciela zależy od świadczenia wzajemnego; miejsce pobytu pozwanego nie jest znane albo gdyby doręczenie mu nakazu nie mogło nastąpić w kraju.
  • jest postępowaniem szybkim – zazwyczaj nakaz zapłaty otrzymasz w ciągu od 1 do 3 miesięcy;
  • w nakazie zapłaty sąd nakazuje pozwanemu dłużnikowi, aby w terminie 2 tygodniu zapłacił zadłużenie wierzycielowi albo wniósł w tym terminie środek zaskarżenia. Nakaz zapłaty wydany w postępowaniu upominawczym jest „słabszy” niż w postępowaniu nakazowym, gdyż nie jest ani tytułem zabezpieczenia oraz traci moc w razie wniesienia przez dłużnika sprzeciwu.

Elektroniczne postępowanie upominawcze 

Kolejnym szybkim postępowaniem jest elektroniczne postępowanie upominawcze (tzw. EPU).  

Cechy charakterystyczne:

  • prowadzone jest przed e-Sądem – konkretnie jednym z wydziałów cywilnych Sądu Rejonowego Lublin-Zachód;
  • pisma wnoszone są jedynie elektronicznie, za pośrednictwem systemu elektronicznego, komunikacja z sądem również jest elektroniczna; wymaga aktywowania konta na stronie internetowej  e-sądu www.e-sad.gov.pl;
  • e-sąd rozpatruje sprawy mało skomplikowane, nie wymagające przeprowadzenia postępowania dowodowego. Pozew jest uproszczony – należy w nim przytoczyć jedynie dowody na poparcie swych twierdzeń, ale nie załącza się ich do pozwu;
  • do EPU można kierować sprawy o charakterze pieniężnym w sprawach cywilnych, pracowniczych i gospodarczych o ile obowiązek zapłaty jest jasno sprecyzowany, wyraźnie określony i wynika z dokumentów wymienionych w pozwie;
  • może być stosowane tylko wobec pozwanego, któremu można doręczyć nakaz zapłaty w Polsce;
  • nakazy zapłaty zapadają na posiedzeniu niejawnym w formie elektronicznej;
  • opłata od pozwu jest równa 25% standardowej opłaty od pozwu.

Postępowanie gospodarcze

Musisz pamiętać o tym, że sprawy pomiędzy przedsiębiorcami rozpatrywane są w postępowaniu gospodarczym – jest to specjalny rodzaj postępowania cywilnego przewidzianego tylko dla przedsiębiorców.

Oznacza to, że jeżeli jesteś przedsiębiorca i Twój dłużnik również jest przedsiębiorcą to postępowanie nakazowe oraz upominawcze musi być prowadzone zgodnie z wymogami postępowania w sprawach gospodarczych.

Cechy charakterystyczne:

  • jest sformalizowane – brak zachowania rygorów wymaganych przepisami prawa powoduje negatywne konsekwencje;
  • dotyczy spraw m.in. ze stosunków cywilnych między przedsiębiorcami w zakresie prowadzonej przez nich działalności gospodarczej;
  • powód i pozwany muszą powołać wszystkie twierdzenia i dowody w pozwie lub w odpowiedzi na pozew (tzw. prekluzja dowodowa) – jeśli powód lub pozwany będzie chciał później uzupełnić swoje twierdzenia lub dowody sąd je pominie, chyba że strona uprawdopodobni, że ich powołanie nie było możliwe albo, że potrzeba ich powołania wynikła później; 
  • w pozwie należy wskazać adres poczty elektronicznej powoda albo oświadczenie powoda, że nie posiada takiego adresu;
  • możliwość wyłączenia rygorów tego postępowania – przedsiębiorcy będący osobami fizycznymi oraz podmioty nie będące przedsiębiorcami, a których sprawy przepisy kwalifikują jako gospodarcze, mają możliwość złożenia wniosku o przeprowadzenie sprawy gospodarczej z pominięciem rygorów postępowania gospodarczego
  • strony mogą ograniczyć zakres postępowania dowodowego (zawierając umowę dowodową służącą zwiększeniu szybkości postępowania);
  • dowód z zeznań świadków sąd może dopuścić jedynie wówczas, gdy po wyczerpaniu innych środków dowodowych lub ich braku pozostały niewyjaśnione fakty istotne dla rozstrzygnięcia sprawy;
  • nieprawomocny wyrok sądu pierwszej instancji wydany w postępowaniu w sprawach gospodarczych zasądzający świadczenie pieniężne lub w rzeczach zamiennych, stanowi tytuł zabezpieczenia wykonalny bez nadawania mu klauzuli wykonalności;
  • przewodniczący i sąd są obowiązani podejmować czynności tak, by rozstrzygnięcie w sprawie zapadło nie później niż sześć miesięcy od dnia złożenia odpowiedzi na pozew.

Postępowanie uproszczone

Postępowanie uproszczone należy traktować jako szczególny rodzaj pozostałych postępowań. Nie zastępuje ono ani postępowania nakazowego ani postępowania uproszczonego. O co chodzi?

W postępowaniu uproszczonym rozpoznaje się sprawy o świadczenie, jeżeli wartość przedmiotu sporu nie przekracza 20.000 złotych. 

Przykład:

Gdy Twoim dłużnikiem jest przedsiębiorca a dług nie przekracza kwoty 20.000 zł możesz próbować skorzystać z postępowania nakazowego lub upominawczego oraz dodatkowo musisz działań zgodnie z wymogami postępowania gospodarczego i uproszczonego. 

Jednym pozwem w takim postępowaniu można dochodzić tylko jednego roszczenia. Wyjątkiem są sytuacje gdy kilka roszczeń wynikają z tego samego stosunku prawnego – np. umowy o świadczenie usług.

Tryb zwykły

Podstawowym trybem dochodzenia roszczeń, jest jednak postępowanie zwykłe, w tym postępowaniu mogą być również rozpoznawane sprawy, które zostały pierwotnie skierowane do postępowania nakazowego, upominawczego albo EPU – z uwagi na brak podstaw do wydania nakazów albo na skutek wniesienia środków zaskarżenia.

Na co musisz zwrócić uwagę? 

  1. W pozwie można zawrzeć wniosek o zabezpieczenie powództwa (np. poprzez zajęcie ruchomości dłużnika, wynagrodzenia za pracę, wierzytelności z rachunku bankowego), wniosek taki można złożyć również przed wniesieniem pozwu;
  2. W postępowaniu można wnieść o skierowanie stron do mediacji, jak również zawrzeć ugodę na każdym etapie postępowania;
  3. W pozwie należy dokładnie określić żądanie oraz wskazać fakty, na których powód opiera swoje roszczenie.

Koszty

Na pewno interesują Cię informacje dotyczące kosztów. Wszystko znajdziesz w poniższej tabelce:

Rodzaj postępowania Koszt
Postępowanie zwykłe 5% wartości przedmiotu sporu
Postępowanie nakazowe 25% kosztów postępowania zwykłego
Postępowanie upominawcze 5% wartości przedmiotu sporu
Postępowanie uproszczone Opłata stała uzależniona od wartości przedmiotu sporu:
  1. do 500 złotych – w kwocie 30 złotych;
  2. ponad 500 złotych do 1500 złotych – w kwocie 100 złotych;
  3. ponad 1500 złotych do 4000 złotych – w kwocie 200 złotych;
  4.  ponad 4000 złotych do 7500 złotych – w kwocie 400 złotych;
  5. ponad 7500 złotych do 10 000 złotych – w kwocie 500 złotych;
  6. ponad 10 000 złotych do 15 000 złotych – w kwocie 750 złotych;
  7. ponad 15 000 złotych do 20 000 złotych – w kwocie 1000 złotych.

 

Czy musi Cię reprezentować prawnik?

W postępowaniach sądowych o zapłatę nie musi reprezentować Cię profesjonalny prawnik tj. radca prawny lub adwokat. W prostych i powtarzalnych sprawach o zapłatę (np. gdy jedynym dowodem jest faktura i z danym klientem współpracujesz na stałe od dłuższego czasu) po zdobyciu odpowiedniej wiedzy z powodzeniem samemu napiszesz pozew.

W przypadku spraw bardziej skomplikowanych i wielowymiarowych zdecydowanie warto sprawę powierzyć profesjonalnemu pełnomocnikowi.

Postępowanie egzekucyjne

Od czego zacząć?

Aby rozpocząć postępowanie egzekucyjne musisz posiadać tytuł wykonawczy. Co nim jest? W Twoim wypadku będzie to orzeczenie sądu dotyczące zapłaty (np. opisany w czwartej lekcji kursu nakaz zapłaty) zaopatrzony w klauzulę wykonalności.

Jak to wygląda w praktyce? Dla zilustrowania sytuacji przyjmijmy najprostszy przypadek. Składasz pozew o zapłatę. Następnie otrzymujesz nakaz zapłaty. Dłużnik nie odwołuje się od nakazu w terminie 14 dni. Oznacza to, że nakaz zapłaty staje się prawomocny. Przed złożeniem wniosku o wszczęcie egzekucji u komornik musisz jednak złożyć wniosek do sądu, który wydał nakaz, o nadanie klauzuli wykonalności. Sąd po rozpatrzeniu wniosku doręcza Ci nowy nakaz zapłaty z pieczęcią potwierdzającą prawomocność nakazu. 

Uzyskanie klauzuli trwa około 1-2 miesięcy (w zależności od sądu). Wniosek nie podlega opłacie.

Wszczęcie egzekucji

Jak już wiesz, egzekucję wszczyna się na wniosek. Co powinno znaleźć się w treści takiego wniosku? Listę znajdziesz poniżej:

  1. oznaczenie wierzyciela i dłużnika,
  2. określenie żądania jak np. wyegzekwowanie konkretnej kwoty pieniężnej wraz z odsetkami ustawowymi za opóźnienie oraz kosztami procesu i zastępstwa podczas postępowania sądowego i egzekucyjnego,
  3. wskazanie czynności jakie ma wykonać komornik,
  4. informacje jakie posiada wierzyciel dotyczące dłużnika i majątku dłużnika, które mogą przydać się komornikowi w skutecznym prowadzeniu egzekucji jak np. numer konta bankowego dłużnika, posiadane przez niego nieruchomości i ruchomości, udziały lub akcje w spółkach itp.
  5. numer konta bankowego wierzyciela do dokonywania wpłat przez komornika.

 

Ile to kosztuje?

Opłaty komornicze są zróżnicowane. W zależności od sytuacji mogą być one wyliczane różnie. Dla Ciebie w tym momencie najważniejsze jest, że w sprawach o egzekucję świadczeń pieniężnych (np. z tytułu niezapłaconej faktury) komornik ściąga od dłużnika opłatę stosunkową w wysokości 10% wartości wyegzekwowanego świadczenia.

Jak pewno dobrze zauważyłeś, opłata pobierana jest od dłużnika a nie od wierzyciela. Czy oznacza to, że wierzyciel nie ponosi żadnych kosztów postępowania? Po wszczęciu postępowania egzekucyjnego komornik pobiera od wierzyciela zaliczkę na wydatki komornicze.

Zlecenie poszukiwania majątku dłużnika

Jako wierzyciel możesz zlecić komornikowi poszukiwanie majątku dłużnika jeśli zwykłe czynności komornicze, tj. takie w których komornikowi udało się szybko ustalić majątek dłużnika przy pierwszych czynnościach. Zlecenie poszukiwania oznacza, że chcesz aby komornik podjął czynności, które wykraczają poza zwykłe działania.

Czynności jakie podejmuje komornik w ramach poszukiwania na wniosek nie są ściśle określone kodeksowo. Do przykładów takich czynności można zaliczyć przeszukanie mieszkania, odzieży, schowków, otwarcie pomieszczeń. Poszukiwanie majątku jest dodatkowo płatne i kosztuje 100 złotych.

Co robi komornik?

Oprócz poszukiwania majątku dłużnika, o którym przeczytałeś wyżej komornik ma szereg narzędzi do odzyskania wierzytelności.

Przede wszystkim może żądać udzielenia mu informacji w sprawie majątku dłużnika od:

  1. organów administracji publicznej,
  2. podmiotów wykonujących zadania z zakresu administracji publicznej,
  3. organów podatkowych,
  4. organów rentowych, banków,
  5. spółdzielczych kas oszczędnościowo-kredytowych,
  6. zakładów ubezpieczeń lub zakładów reasekuracji,
  7. podmiotów prowadzących rachunki papierów wartościowych,
  8. spółdzielni mieszkaniowych,
  9. wspólnot mieszkaniowych,
  10. innych podmiotów zarządzających lokalami,
  11. biur informacji gospodarczej,
  12. innych instytucji i osób nieuczestniczących w postępowaniu.

Ponadto komornik ma prawo m.in. do:

  1. otwarcia pomieszczeń zajmowanych przez dłużnika,
  2. zajęcia kont bankowych dłużnika,
  3. zajęcia wierzytelności przysługujących dłużnikowi,
  4. zajęcia zwrotów z urzędów skarbowych,
  5. zajęcia ruchomości dłużnika,
  6. zajęcia nieruchomości dłużnika,
  7. zajęcia wynagrodzenia za pracę dłużnika,
  8. zajęcia udziałów posiadanych przez dłużnika w spółkach prawa handlowego.

Co zwiększy Twoją szansę na odzyskanie wierzytelności?

Każda informacja o majątku dłużnika jaką przekażesz komornikowi będzie na wagę złota. Dlatego warto podczas współpracy z kontrahentem takie zbierać i opisać je we wniosku o wszczęcie egzekucji. Każda wskazówka znacząco zwiększa Twoje szanse na odzyskanie pieniędzy.

_________________________________________________________________________

Jeśli udało Ci się dotrzeć do końca tego obszernego artykułu na pewno zdążyłeś zauważyć, że dochodzenie wierzytelności to proces, który trzeba zaplanować, egzekwować i doskonalić w trakcie prowadzenia firmy. Najczęściej o kluczowe elementy, które pozwalają na skuteczne i szybkie dochodzenie wierzytelności od niepłacącego klienta, należy zadbać jeszcze przed rozpoczęciem współpracy z nim.

Chodzi przede wszystkim o umowę lub przynajmniej e-mailowe potwierdzenie warunków współpracy. Pozostałe kwestie to tylko pochodne sytuacji jaką sam sobie stworzysz pod kątem formalnym. Pamiętaj, że masz sporo narzędzi, które możesz zastosować a pozew sądowy jest tylko jednym z nich. 

Łukasz Kulicki

Autor: Łukasz Kulicki

Radca prawny, Partner w Kancelarii Linke Kulicki specjalizującej się w obsłudze prawnej firm z sektora IT, nowych technologii i branży internetowej, a także podmiotów przechodzących transformację cyfrową. Specjalizuje się w negocjowaniu umów IT, w szczególności umów wdrożeniowych, umów na usługi IT (w tym chmurowych) i umów body leasingowych. Zajmuje się także doradztwem prawnym z zakresu ochrony danych osobowych (RODO), prawa e-commerce i własności intelektualnej.

0
    0
    Koszyk
    Twój koszyk jest pustyWróć do sklepu